De Risicoscreener Geweld is een screeningsinstrument dat kijkt naar zorgen over toekomstig gewelddadig gedrag van mensen in een penitentiaire inrichting (inrichting voor vrijheidsstraffen zoals een gevangenis). Dit kan gaan over toekomstig gewelddadig gedrag binnen de inrichting, maar ook daarbuiten.
Ontwikkeling Risicoscreener Geweld
De Risicoscreener Geweld is ontwikkeld door de afdeling Wetenschap & Opleidingen van het NIFP, in overleg met een projectgroep. In deze projectgroep zitten leden van de Divisie Gevangeniswezen en Vreemdelingenbewaring (GW/VB). Ook zitten leden van de directie Beleid en Bestuursondersteuning en de reclassering in deze projectgroep.
Inhoud van de Risicoscreener Geweld
Risico’s op geweld binnen en buiten de penitentiaire inrichting moeten vanaf het begin van detentie (gevangenisstraf) in beeld zijn. Dit kan namelijk bijdragen aan een veilige detentie en terugkeer in de maatschappij. De Risicoscreener Geweld wordt daarom afgenomen aan het begin van detentie.
Het instrument geeft een beknopt overzicht van de risico- en beschermende factoren van een gedetineerde (iemand die een gevangenisstraf heeft). Bijvoorbeeld eerder gewelddadig gedrag. Daarna worden er conclusies getrokken over de zorgen over toekomstig gewelddadig gedrag van deze gedetineerde:
A. Binnen detentie
B. Buiten detentie, in het geval van einde detentie
C. Buiten detentie, in het geval van vrijheden
Er kunnen ‘geen tot weinig zorgen’, ‘matige zorgen’, of ‘ernstige zorgen’ zijn over toekomstig gewelddadig gedrag.
Gebruik conclusies Risicoscreener Geweld
De conclusies van de Risicoscreener Geweld kunnen helpen bij het kiezen van vervolgmaatregelen binnen de penitentiaire inrichting die de veiligheid vergroten. Bijvoorbeeld de bejegening en plaatsing van een gedetineerde, maar ook het inzetten van een interventie (een trainingsprogramma). Bijvoorbeeld een agressie regulatie training.
Daarnaast kunnen de conclusies van de Risicoscreener Geweld helpen bij het nemen van beslissingen over het geven van vrijheden aan iemand die in detentie zit. Bijvoorbeeld over re-integratieverlof (verlof dat helpt bij een veilige terugkeer in de maatschappij). Bij deze besluiten kan ook andere risico-informatie gebruikt worden. Bijvoorbeeld de resultaten van een uitgebreid risicotaxatie instrument. Er wordt bij deze besluiten ook gekeken naar het gedrag van de gedetineerde tijdens zijn/haar hele periode in detentie. Daarnaast wordt er gekeken naar de belangen van slachtoffers.
Tot slot kunnen de conclusies van de Risicoscreener Geweld gedeeld worden met betrokken ketenpartners (andere organisaties die ook betrokken zijn bij de gedetineerde).
Wetenschappelijk onderzoek naar de Risicoscreener Geweld
De Risicoscreener Geweld is uitgebreid getest in verschillende penitentiaire inrichtingen. Sinds september 2021 wordt het instrument landelijk (in alle penitentiaire inrichtingen) gebruikt. Het validatieonderzoek is inmiddels afgerond. In het onderzoek is onderzocht naar de werking van de Risicoscreener Geweld in de praktijk.
Wanneer en wie
Onderzoekers: Marjam Smeekens, Michiel de Vries Robbé, Maaike Kempes
Samenwerkingspartners: Amsterdam UMC locatie VUmc, DJI, Reclassering
Periode onderzoek: 2019 – 2024
Heb je vragen over dit onderzoek? Neem dan contact op met Marjam Smeekens: m.smeekens@dji.minjus.nl